Print Friendly

Tlamachtiliztli 9 Teixmatcacuahuitl (La familia)

TlapannextiliztliIntroducción

En esta lección volveremos a ver los marcadores posesivos e introduciremos el sistema de la familia. De la misma manera que las partes del cuerpo se poseen, los nombres personales de la familia también se poseen usando los marcadores posesivos. Por ejemplo:

nan – tli     “madre”

  no – nanan – ø     “mi madre”

TlahtoltecpanaliztliGramática

Tlamanextilli ica cequin motocaxtilli tlen quipoz iteco (Ejemplo con algunos pronombres possessivos)

/conetl/

  noconeuh     “mi hijo/a”

  moconeuh     “tu hijo/a”

  iconeuh     “su hijo/a”

  toconehuan     “nuestros hijos/as”

  inmoconehuan     “hijos/as de ustedes”

  ininconehuan     “hijos/as de ellos/as”

 

/chocho/

nochocho     “mi hermano/a menor”

mochocho     “tu hermano/a menor”

ichocho     “su hermano/a menor”

tochochohuan     “nuestros hermanos/as menores”

inmochochohuan     “hermanos/as menores de ustedes”

ininchochohuan     “hermanos/as menores de ellos/as”

 

/tlayi/

notlayi     “mi tío”

motlayi     “tu tío”

itlayi     “su tío”

totlayihuan     “nuestros tíos”

inmotlayihuan     “tíos de ustedes”

inintlayihuan     “tíos de ellos/as”

 

/icni/

noicniuh     “mi hermano/a”

moicniuh     “tu hermano/a”

iicniuh     “su hermano/a”

toicnihuan     “nuestros hermanos/as”

inmoicnihuan     “hermanos/as de ustedes”

ininicnihuan     “hermanos/as de ellos/as”

 

/machicni/

nomachicniuh     “mi primo/a”

momachicniuh     “tu primo/a”

imachicniuh     “su primo/a”

tomachicnihuan     “nuestros primos/as”

inmomachicnihuan     “primos/as de ustedes”

ininmachicnihuan     “primos/as de ellos/as”

Yancuic Tlahtolli tlen TlamachtiliztliNuevo Vocabulario

 

Conoceremos el vocabulario de la familia en náhuatl.

Imagen CC BY Open Clip Art, descripciones agregadas

  Na     “Yo”

  nototatah    “mi abuelo”

  notonanan     “mi abuela”

 

Imagen CC BY Open Clip Art, descripciones agregadas

  notatah     “mi papá”

  nonanan     “mi mamá”

nochocho     “mi hermano/a menor”

 

Imagen CC BY Ed Yourdon, descripciones agregadas

  nomimi     “mi hermano mayor”

  nopipi     “mi hermana mayor”

  nochocho tlacatl     “mi hermano menor”

  nochocho cihuatl     “mi hermana menor”

  notlayi     “mi tío”

  notlayihuan     “mis tíos”

  noahui     “mi tía”

  noahuihuan     “mis tías”

noicniuh     “mi hermano/a”

  nomachicniuh     “mi primo/a”

  nomachicnihuan     “mis primos/as”

  nohuez     “mi cuñada” (mujer a mujer)

  nohuezhuan     “mis cuñadas” (mujer a mujer)

  nohuehpol     “mi cuñado” (mujer a hombre)

  nohuehpolhuan     “mis cuñados” (mujer a hombre)

  notex     “mi cuñado” (hombre a hombre)

  notexhuan     “mis cuñados” (hombre a hombre)

  nomachconeuh     “mi sobrino/a”

  nomachconehuan     “mis sobrinos/as”

  noixhuiuh     “mi nieto/a”

  noixhuihuan     “mis nietos/as”

  notepotznanan     “mi madrasta”

  notepotztatah     “mi padrasto”

  notepotzicniuh     “mi hermanastro/a”

 

Chantequitl tlen momachtianihPractica para Estudiantes

Contesta las siguientes preguntas

  1. Queniuhqui inintocah mototatahhuan?
  2. Queniuhqui inintocah motatahhuan?
  3. Queniuhquin inintocah moicnihuan huan quezqui xihuitl quipiyah?
  4. Quezqui mopipihuan ticpiya?
  5. Quezqui momimihuan ticpiya?
  6. Quezqui mochochohuan ticpiya?

 

Encuentra las siguientes palabras en esta sopa de letras:

  1. Teixmatcacuahuitl
  2. Nototatahhuan
  3. Notatah
  4. Nonanan
  5. Notlayi
  6. Noahui
  7. Noicniuh
  8. Nomimi
  9. Nopipi
  10. Nochocho
t k s a w q r p d x a t u c s b g v p o
p e q e a b y l k ñ v e t e t e y u n u
n o i c n i u h i o p a e s w c t h b w
a r d x u k o c h o l s s a e r y i d u
w q e r m e y u n k ñ i e r s f v h e e
q w r i y a g j o p ñ y r w a y j g o p
p o i u n o t a t a h q w e r t y u i o
y t r e o w q c l w q r a s d f g h n h
q w e r t u i o a p o j h g y f h p o l
a d f h o j k o y c l j h g b m l ñ c o
p o k e t o p u i s u a b i e l p y h a
t e l o a d e s a k o a m p o i w a o b
a s c b t l k j i y i g h t r e u o c p
e r s d a z c h i o p o f u v c t u h a
p u t i h u i o p u r d s e i m i m o n
q w e r h g h j k l ñ o p i u t y t r e
z x c v u b n m ñ n k j h g f d l s a a
o m e x a v n a w o a s j d h e r t y i
a o i p n o n a n a n t r e y s o p m k
e a r s g j k i o h q w r e t y u i o p
n k j h g f d s a u w e r t y u u i i y
m n b v c x n o p i p i x c z s d f g h